ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ. Από το Blogger.
RSS

Άγνωστο Αιγάλεω: Στα υπόγεια του Μπαρουτάδικου! (Πυριτιδοποιείο)


Το Μπαρουτάδικο (πρώην Πυριτιδοποιείο), είναι μια περιοχή του Αιγάλεω στην οποία, για πολλά χρόνια στο παρελθόν, λειτούργησε εργοστάσιο που κατασκεύαζε πυρίτιδα (μπαρούτι), δυναμίτιδα, πυρομαχικά και όπλα. Τα πρώτα χρόνια καταλάμβανε μια έκταση 160 - 170 στρεμμάτων. Κατά τις επόμενες όμως δεκαετίες λειτουργίας, επεκτάθηκε και περιστοιχίσθηκε από μάντρα με συρματοπλέγματα και φυλάκια... 

Το Πυριτιδοποιείο, ως εργοστάσιο, υπήρξε για 90 χρόνια στο Αιγάλεω (1874-1964) στην έκταση που αποτελεί σήμερα το άλσος “Μπαρουτάδικο”. Οι υπόγειες είσοδοι προς τα επικίνδυνα εργοτάξιά του οδηγούσαν στις σκοτεινές σήραγγες, όπου όταν συνέβαιναν εκρήξεις, θάβονταν οι εργάτες ζωντανοί. Κατά τις πρώτες ατυχείς εκρήξεις, κάθε ανατιναγμένη γαλαρία σφραγιζόταν οριστικά, χωρίς καν οι νεκροί να δηλωθούν…
Αργότερα, δημιουργήθηκε και νεκροταφείο που εξυπηρετούσε τις ανάγκες του Πυριτιδοποιείου, στη θέση του οποίου σήμερα υπάρχει η πλατεία και η εκκλησία της Αγίας Τριάδας. Το εκκλησάκι του νεκροταφείου ο Άγιος Φανούριος, που διατηρείται, βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του ναού και είναι το παλαιότερο κτίσμα του. Εντός της Αγίας Τράπεζας, φυλάσσονται τα οστά των εργατών που περισυλλέχθηκαν μετά την κατάργηση του νεκροταφείου. Στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το Μπαρουτάδικο απέκτησε νέες βαθιές υπόγειες στοές, που χρησιμοποιήθηκαν ως αντιαεροπορικά καταφύγια, αλλά και για μυστική διακίνηση πυρομαχικών κάτω από την Ιερά Οδό.
Σήμερα, σώζεται μόνο μία από τις καμινάδες και κάποιοι υπόγειοι χώροι, με ελάχιστα προσβάσιμα τμήματα των σηράγγων του, μέσα στις οποίες φαίνονται και άλλες δίοδοι χτισμένες και αποκλεισμένες. Τελευταία δε, η είσοδος προς τα υπόγεια αυτά, σφραγίστηκε εντελώς ώστε να μην είναι δυνατή πια καμία πρόσβαση.

ΓΙΑ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΘΕΜΑ: "διαβάστε περισσότερα"

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Μυστική Αθήνα: η γέφυρα του Όθωνα, ο λίθος του Ιακώβ & ο Πάνας!

 

«Αντίθετα με τα στοιχειά της φύσης που ενοικούν τις γέφυρες στα παραδοσιακά παραμύθια, είναι κοινός τόπος πως οι γέφυρες στις μεγαλουπόλεις στεγάζουν συχνά παράνομες, παρασιτικές ή/και έκπτωτες δραστηριότητες των κοντινών κοινοτήτων...» *

Μια από τις πρώτες συνοικίες γύρω από το λόφο του Αρδηττού ήταν το λεγόμενο “βατραχονήσι”. Η ονομασία προέκυψε επειδή στο σημείο αυτό ο ποταμός Ιλισός χωριζόταν σε δύο σκέλη, ανάμεσα στα οποία σχηματιζόταν “νησί” με αμέτρητα βατράχια, που ζούσαν δίπλα στις όχθες. Τα δύο παρακλάδια λίγο παρακάτω, στην κρήνη Καλλιρρόη, έσμιγαν ξανά σε μια μικρή βραχονησίδα (που και αυτή ενίοτε ονομαζόταν βατραχονήσι) σχηματίζοντας καταρράκτες εκατέρωθεν. Το ένα από τα δύο όμως, ύστερα από την καταστροφική πλημμύρα του Αγίου Φιλίππου -τέλη του 1896- επιχωματώθηκε, και ταυτόχρονα το βατραχονήσι έπαψε να είναι νησί! Το σκέλος που έμεινε ήταν αυτό που βρισκόταν από την πλευρά του Αρδηττού, το οποίο μάλιστα από σχετικά σχεδιαγράμματα προκύπτει ότι ανοίχτηκε κάποια μεταγενέστερη εποχή (μεσαιωνική κοίτη), ενώ η αρχική πορεία του ποταμού διέγραφε τη διαδρομή του σκέλους που καταργήθηκε. Από εκεί, λοιπόν, μέχρι τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης σώζεται στο βατραχονήσι -όπου και η εκκλησία της Αγίας Φωτεινής- ένα μικρό μόνο (ανενεργό πια) τμήμα ακάλυπτης κοίτης, παράλληλα με τη Βασιλέως Κωνσταντίνου προς την πλευρά του Ολυμπιείου, το οποίο έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός χώρος.

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Αφιέρωμα: Υπόγεια Αγία Μαρίνα (Ελαιώνας, Αστεροσκοπείο)


«Η Αγία Μαρίνα μαρτύρησε και αποκεφαλίστηκε σε ηλικία μόλις δεκαπέντε χρονών. Ο λαός συνδύασε το όνομά της με το ρήμα μαραίνω, πιστεύοντας ότι όπως μάρανε το δαίμονα που παρουσιάστηκε μπροστά της στη φυλακή, έτσι μαραίνει και τις αρρώστιες, τα ερπετά, και τους κακούς…»

Την ημέρα της γιορτής της, 17 Ιουλίου, επισκεφτήκαμε δύο από τα εκκλησάκια της στην Αθήνα, τα οποία ήθελα να δω από κοντά εδώ και μερικά χρόνια. Το πρώτο (ημιυπόγειο), επειδή θεωρείται από τα πλέον μυστικά και απαγορευμένα (για όσους γνωρίζουν) στην Αθήνα, που μπορεί κανείς να το δει μόνο μία φορά το χρόνο. Το άλλο, επειδή είναι βυζαντινό, υπόσκαφο (σκαμμένο κατω από το έδαφος), και βρίσκεται σε υπόγειο κοίλωμα που υφίσταται από αρχαιοτάτων χρόνων στον αθηναϊκό βράχο. Και τα δύο τα συναντάμε σε πανάρχαιες περιοχές της Αθήνας: στον Ελαιώνα, και στο λόφο Νυμφών!

ΓΙΑ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΘΕΜΑ: "διαβάστε περισσότερα" (κλικ κάτω αριστερά)

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Υδάτινες υπόγειες διαδρομές: καταβόθρα Σκούρτων (Δερβενοχώρια)


«…Εμφανίστηκε μπροστά τους ένας πάρα πολύ κοντός άντρας που δεν τον είχαν ξαναδεί. Τους υπέδειξε τη θέση όπου θα έχτιζαν το χωριό, με τον όρο να δώσουν σε αυτό το όνομά του, κι εξαφανίστηκε! Μη γνωρίζοντας πως ονομάζεται ο κοντός άντρας, οι μελλοντικοί κάτοικοι των Σκούρτων, έδωσαν στο χωριό τη σημερινή του ονομασία, από τη λέξη "σκουρτ" που στα αρβανίτικα σημαίνει κοντός…»
 
Αφήνοντας τις βόρειες πλαγιές της Πάρνηθας προς τα δυτικά, στο μεγάλο οροπέδιο που σχηματίζεται εκεί, βρίσκονται μισοξεχασμένα τα Δερβενοχώρια. Διοικητικά ανήκουν στη Βοιωτία, και είναι ακριβώς στα σύνορα με την Αττική. Θεωρούνται αττική γη (Πάρνηθα), παρ’ όλο που τυπικά είναι ενταγμένα στο γειτονικό νομό.
Τα όμβρια ύδατα των ετήσιων βροχοπτώσεων στην ευρύτερη περιοχή των Δερβενοχωρίων, αποστραγγίζονται στις καταβόθρες του οροπεδίου των Σκούρτων. Είναι φυσικές οδοί διαφυγής του νερού, που έχουν διανοιχθεί από τη διάβρωση στα πετρώματα που προκαλεί συνεχώς η ορμή των υδάτων. Την καλοκαιρινή περίοδο που οι βροχοπτώσεις παύουν, οι καταβόθρες μπορούν να είναι επισκέψιμες, αρκεί βέβαια να μην υπάρχουν πολλά νερά στο εσωτερικό τους. Είναι λοιπόν σπήλαια – φυσικοί αγωγοί ομβρίων υδάτων, που πολλές φορές παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον περισσότερο λόγω του μεγάλου μήκους των διαδρομών των στοών τους, και λιγότερο για τους σταλακτιτικούς σχηματισμούς τους, αφού η συνεχής ροή του νερού δεν επιτρέπει πάντα τη δημιουργία διακόσμου.
Οι κάτοικοι της περιοχής βεβαιώνουν ότι υπάρχουν δεκάδες τέτοιες καταβόθρες διάσπαρτες στα χωράφια τους και στις βάσεις των λόφων που υψώνονται μέσα στο οροπέδιο, όπως ακριβώς συμβαίνει άλλωστε και στην περιοχή της αποξηραμένης λίμνης Κωπαΐδας. Τα νερά που μεταφέρουν τα ρέματα στη λεκάνη του οροπεδίου από τα γύρω βουνά, απομακρύνονται μέσω υπογείων διαδρομών προς τη θάλασσα.
Η μεγαλύτερη καταβόθρα του οροπεδίου βρίσκεται κοντά στο κανάλι του Μόρνου, στους πρόποδες του χαμηλού ασβεστολιθικού λόφου «Ρόκανι» και σε υψόμετρο 490 μ., δίπλα στο δρόμο που συνδέει τα χωριά Σκούρτα και Πύλη, δυτικά του πρώτου και κοντύτερα στο δεύτερο.
 
ΓΙΑ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΘΕΜΑ: "διαβάστε περισσότερα" (κλικ κάτω αριστερά)

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Στα τούνελ του Βουραϊκού (οδοντωτός σιδηρόδρομος)

 
«…Στα άκρα του παλιού τούνελ υπήρχαν τεράστιες μεταλλικές πόρτες, που ο φύλακας τις άνοιγε μόνο για να περάσει το τρένο…»
 
Κατά τη μυθολογία, ο Ηρακλής είχε το δικό του Μαντείο στην Αιγιάλεια, στην περιοχή της Αρχαίας Πόλης Βούρα, σκαμμένο μέσα σε σπήλαιο πυραμιδοειδούς σχήματος το οποίο βρεχόταν από τον Βουραϊκό ποταμό. Εκεί υπήρχε ένα μικρού μεγέθους άγαλμα του Ηρακλή και μπροστά από αυτό μια τράπεζα διαιρεμένη με πεσσούς. Η σημασία του χρησμού ήταν γραμμένη σε πίνακα και καθένας μπορούσε να διαβάσει μόνος του τη βούληση του θεού... Την επίσκεψη στο μαντικό σπήλαιο του Βουραϊκού Ηρακλή θα τη μοιραστούμε μαζί σας, όταν θα έχουμε ολοκληρώσει τις σχετικές έρευνές μας...
 
Για την ώρα είμαστε στην παραλιακή κωμόπολη του Διακοφτού, που βρίσκεται στη βορειοδυτική Πελοπόννησο, από όπου ξεκινάει μία από τις ομορφότερες και πιο περιπετειώδεις διαδρομές με τρένο στον κόσμο. Ο οδοντωτός σιδηρόδρομος, ακολουθώντας το Βουραϊκό ποταμό και διασχίζοντας το ομώνυμο φαράγγι, καταλήγει μετά από 65-70 λεπτά στα Καλάβρυτα ("καλά νερά"), σε υψόμετρο 720 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Τα έργα για την κατασκευή του ξεκίνησαν το 1889 και τα εγκαίνια της γραμμής έγιναν το 1896, επί βασιλείας Γεωργίου του Α΄. Από τότε και έως σήμερα, ο οδοντωτός ταξιδεύει καθημερινά και αδιάκοπα, όλες τις εποχές του χρόνου, χωρίς μάλιστα να έχει σημειωθεί ποτέ, ούτε το παραμικρό ατύχημα.
 
ΓΙΑ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΘΕΜΑ: "διαβάστε περισσότερα" (κλικ κάτω αριστερά)

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS